یاد خدا در هنگامه خطر

یعنی یاد خدا در برخورد با حلال و حرام الهى ؛ یاد خدا مخصوصا «ذکر قلبى» که دراینجا مورد نظر ما همین است ، مهمتر از ذکر حق تعالى در وقت مصیبت است و لذا کسى که در این مرحله از زندگی حساس خود از مسیر الهى و مرضات او غافل نمى ‏شود از اجر و ثواب بیشترى برخوردار خواهد گشت. در دو روایت از امیر مؤمنان « علیه‏ السلام » ۱به این برترى تصریح  شده است ؛ و نیز  د ر کلام دیگرى از آن حضرت که  درباره اهمیت صبر است ، آمده است:«الصّبرُ: امّا صبرٌ على المُصیبه او على الطاعهِ او عن المعصیه، و هذا القسم الثالثُ أعلى درجهً من القسمین الأوّلین»۲؛صبر یا صبر بر مصیبت است یا بر انجام طاعت و یا برترک معصیت که نوع سوم آن از آن دو قسم نخست برتر است و امام صادق  « علیه‏ السلام » هم فرمود: «من اشدّ ما فرض اللّه خلقه ذکر الله کثیرا ثُمَّ قال: لا أعنى سبحان اللّه والحمد للّه و لااله الّا اللّه و اللّه اکبر و ان کان منه ولکن «ذکرُ اللّه»عندما أحل و حرّم فان کان طاعهً عَمل بها و إن کان معصیهً ترکها»۳ ؛«ذکر کثیر خدا» از سخترین چیزهائى است که خداوند متعال بر  خلقش مقرّر فرموده است و سپس فرمود  منظورم از آن، گفتن«سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و اللّه اکبر» نیست گرچه اینها نیز از ذکر کثیرهستند بلکه منظور من از آن، یاد خدا است هنگام مواجه شدن با آنچه که خدا آن را براى انسان حلال و یا حرام کرده است؛ اگر طاعت بود به آن عمل نماید و اگر معصیت بود از آن خوددارى کند.

نکته:

یکى از آثار درخشان «ذکر خدا» در این گونه موارد این است که انسان را درجهت انتخاب اطاعت الهى و پرهیز از معصیت‏ها یارى مى‏ دهد و لذا امام صادق « علیه‏ السلام » درتفسیر آیه «اُتْل ما أوُحِىَ ءالَیْکَ مِن الکتاب و أقم الصلاه انّ الصلاه تنهى عن‏ الفحشاء والمنکر و لذکر اللّه أکبر و اللّه یعلم ما تصَنعونَ» ۴فرمود: اینکه خداوند متعال فرمود: ذکر خدا  بالاتر و برتر است، منظور از آن «ذکر خدا» نزد حلال و حرام الهى است۵؛ وسختى و شدت این ذکر براى این خاطر است که معمولاً کارهاى حرام مخصوصا امورشهوانی و و بویژه غریزه سرکش جنسی از جاذبه‏ هاى زیادى برخوردارهستند  و از طرفى نفس و شیطان و سایر عوامل گناه همه و همه زمینه‏ هاى انحراف و سقوط انسان در دام معصیت پروردگار متعال را فراهم مى ‏سازند وبه همین دلیل هر کس را یاراى تحمّل این فشارها و پرهیز ازگناه نیست، و «یاد خدا» در حفظ وحراست انسان  نقش اساسی دارد ولذا از ارزش بالاترى برخوردار است امید است خداوند متعال دست همه ما را بگیرد وبه برکت یادش ما را ازسقوط در منجلاب گناه و فساد نگه دارد و به سوی مکارم اخلاق ومعنویت  سوق  دهد انشاالله .

۱- رجوع شود به مطلب قبلی تحت عنوان « یاد خدا ومراتب ذکر قلبی »                  ۲- میزان الحکمه ب ۲۱۷۴ ح۱۰۱۰۱                                                        ۳- وسایل الشیعه ج۱۱- ابواب جهاد النفس باب ۲۳ح ۲                                      ۴- عنکبوت /۴۵                                                                                  ۵- نورالثقلین ج۴ ص ۶۱ و۶۲