یاد خدا
چند نمونه از موارد ترغیب و تأکید بر یاد خدا
۱.هنگام غم (یا عزم)
۲.داورى
۳.وقت تقسیم
رسول خدا« صلى الله علیه وآله » فرمود: «أُذکر اللّه عند همکّ اذا هممت و عند لسانک اذا حکمت و عند یدک اذا قسمت
»: هنگام غم وغصه ( ویا عزم و اراده آن گاه که تصمیم مى گیرى کاری را انجام دهی ) و نزد زبانت هر گاه
خواستى داورى کنى و نزد دستت هر گاه خواستى چیزى را تقسیم کنى خدا را یاد کن.۱
نکته: ممکن است منظور از «همّ» در حدیث فوق، قصد واراده انجام کارى باشد.۲ یعنى هرگاه خواستیم بر کارى اقدام
کنیم خدا را یاد کنیم، و اگر دیدیم آن کار صلاح و مورد رضایت حق تعالى است انجام دهیم و درغیر این صورت از
انجام آن خوددارى نمائیم؛ که این گونه عمل کردن انسان را ازخطر حفظ مى کند و لذا در بعضى از روایاتى که (در
بحث ذکر قلبى) گذشت یاد خدا نزد حلال و حرام الهى مورد توجه خاص قرار گرفته است. بنابراین، هر کدام از
فرازهاى حدیث فوق یک مسئله مهم و اساسى را مطرح و مصداقى را براى ذکر قلبى نزد حلال و حرام الهى مشخص
کرده است.
۴. هنگام خشم
باز رسول خدا« صلى الله علیه وآله » فرمود: أَوحى اللّه الى نبىٍّ من انبیائه: «ابن آدم، اذکرنى عند غَضبکَ أذکُرکَ عند
غَضبى فلا أَمْحَقُکَ فیمَنْ أمْحَقُ»: خداوند متعال به پیامبرى از پیامبرانش وحى فرمود: اى فرزند آدم! هنگام خشمت مرا
یاد کن تا من نیز هنگام خشم خود به یاد تو باشم و تو را با دیگران هلاک نگردانم.۳
۱.میزان الحکمه ب ۱۳۴۱ح ۶۴۴۶
۲. الهم بالامر: حدیث النفس بفعله ( مجمع البحرین )
۳. میزان الحکمه ب ۱۳۴۱ ح ۶۴۴۷