یاد خدا
ذکر قلیل
«إنَّ المنافقین یخادعون اللّه و هو خادعهم و اذا قاموا الى الصلاه قاموا کسالى یرائون الناس و لا یذکرون اللّه الاّ قلیلاً»:منافقان مى خواهند خدا را فریب دهند در حالیکه او آنها را فریب مى دهد و هنگامى که به نماز برمى خیزند با کسالت برمى خیزند و در برابر مردم ریا مى کنند و خدا را جزاند کى یاد نمى نمایند. نساء/ ۱۴۲
علامه طباطبائى (قدس سره) ذیل آیه فوق مى فرماید:
«اگر دلهاى آنان به خدا تعلق داشت و مؤمن بودند در توجه به سوى او و یادش از خود کسالت و سستى نشان نمى دادند و هرگز کارشان با ریاء انجام نمى گرفت، بلکه از خدا بسیار یاد مى کردند؛ چرا که مقتضاى تعلق دل و اشتغال خاطر همین است.(۱)
براى همین است که خداوند متعال با این ذکر خوشنود نمى شود؛ چنانچه امام صادق« علیه السلام » در ضمن روایتى طولانى مى فرماید: «… فانّ اللّه عزوجل لم یرض منه بالقلیل»: زیرا خداوند متعال به «ذکر اندک» راضی
نگشته است.(۲)
از آیه فوق استفاده مى شود که خداوند متعال، نه تنها به «ذکر قلیل» خشنود نمى شود، بلکه آن را از نشانه هاى نفاق و بى ایمانى معرفى فرموده است؛ بنابراین «ذکر» مورد ترغیب آیات و روایات، این ذکر نیست.
(۱) المیزان ذیل آیه مذکور
(۲) اصول کافی ابواب الدعا باب ذکرا الله کثیراٌ ص ۲۷۳ حدیث ۱